Jednym z często dyskutowanych tematów jest czeska broń. Wokół aneksji Czech, utworzenia Protektoratu Czech i Moraw narosły mity. Pewnym jest, że III Rzesza zaanektowała dawne zaplecze przemysłowe Austro-Węgier. Czeska broń trafia w ręce III Rzeszy., ale czy tylko III Rzeszy?
Niecałe pół roku po aneksji Sudetów (Sudetengebiete) w 1938 roku na mocy układu monachijskiego Hitler zajmuje całe Czechy proklamując Protektorat Czech i Moraw. Wraz z Czechami III Rzesza przejmuje fabryki nowoczesnej broni.
Czołgi
Jednym z popularniejszych wozów bojowych III Rzeszy pochodziły z czeskiej fabryki czołgów ČKD. Czołgi te początkowo nazwane LT vz. 38, używane przez armię niemiecką pod nazwą PzKpfw 38(t). Czołg przewyższał niemieckie PzKpfw. I i II. Wyprodukowano go ponad 1400 szt i był używany bojowo przez Wermacht do 1943. Wozy te były także sukcesem eksportowym – sprzedano je do Iranu (50), do Peru i Szwajcarii, zamówienie złożyła też Łotwa. LT vz. 38 okazał się znakomitą platformą rozwojową, bo na jego podwoziu Niemcy opracowali i produkowali
kilka pojazdów. Jednym z nich był Jagdpanzer 38(t) „Hetzer” – “niszczyciel czołgów” z armatą 75 mm L/48 (o długości lufy 48 kalibrów) – bardzo udany pojazd, zwrotny o niskiej sylwetce i dobrej armacie. Zbudowano ponad 2500 sztuk. W czasie Powstania Warszawskiego powstańcy zdobyli jeden egzemplarz podczas walko o Pocztę Główną. Niezdołali go uruchomić i został wbudowany w barykadę jako „bunkier”. Ocalał wojnę i do 1950 był w Muzeum WP, po czym został zezłomowany. Kompletny egzemplarz „Hetzera” znajduje się w Muzeum Broni Pancernej w Poznaniu.
Czeski wóz bojowy w Powstaniu Warszawskim
Produkcja lotnicza
III Rzesza ulokowała w Czechach dużą część produkcji lotniczej min. produkcję samolotu Messerschmitt BF 109. Avia w czasie wojny produkowała myśliwce Bf-109G i przez krótki okres po wojnie kontynuowała produkcję jako Avia S-99 do wyczerpania zapasu silników Daimler-Benz DB 605, a potem zaadoptowali do płatowca silnik Jumo 211 z bombowca He-111 (mieli dokumentację i produkowali Jumo 211). I tak
powstał myśliwiec Avia S-199. Kompletnie nieudany – silnik był zbyt słaby, awarię synchronizatora karabinu maszynowego w kadłubie powodowały odstrzelenie własnego śmigła. Czescy piloci nadali tej konstrukcji nazwę „Mezek” czyli muł.
Wersje szkolne były używane do 1957. W PRL był sprzedawany czechosłowacki model Avii S-199 do sklejania w skali 1:72, po zamalowaniu drugiej kabiny można było go przerobić na Bf-109 (problem tylko skąd wziąć kalkomanię?).
W 1948 Czechosłowacja sprzedała Avie S-199 do tworzących się Sił Powietrznych Izraela, był to pierwszy izraelski myśliwiec.
Na zdjęciu legendarny Ben Gurion, na tle izraelskiego myśliwca AVIA (źródło: Wikipedia)
Broń strzelecka
Prawdziwym hitem jakim była czeska broń okazał się ręczny karabin maszynowy ZB vz. 26, który zrobił światową karierę jako brytyjski Bren (Brytyjczycy przed wojną kupili jego licencję). Skopiowali go również Japończycy i używali także Niemcy. To jedna z wielu broni używanych przez wszystkie strony II wojny światowej.
Zapraszam do wysłuchania podcastu w którym wraz z Arkiem Czaplą spróbujemy o powiedzieć o historii czeskiej broni w II wojnie światowej. Podcast dostępny jest na platformie Spotify i innych platformach podcastowych.
Zapraszam do wysłuchania na YouTube oraz na większości platform podcastowych
